ΕΓΕΡΘΕΙΤΕ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ!
Εμείς, οι δημοσιογράφοι της Κύπρου, με την ευκαιρία της σημερινής Πανευρωπαϊκής Ημέρας Δράσης με το σύνθημα «Εγερθείτε για τη Δημοσιογραφία», υψώνουμε τη φωνή μας και διαμαρτυρόμαστε για τα όσα στραβά κι απαράδεκτα συμβαίνουν στο χώρο των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και γενικά για την κρίσιμη κατάσταση που αντιμετωπίζει το επάγγελμά μας. Εξοργιζόμαστε και διαμαρτυρόμαστε για την εμπορευματοποίηση των Μ.Μ.Ε. και σε μεγάλο βαθμό και αυτής τούτης της είδησης και πληροφόρησης. Υψώνουμε φωνή διαμαρτυρίας για τις πιέσεις που δέχεται ο δημοσιογράφος και για τις παρεμβάσεις που γίνονται στο έργο του από τις διάφορες εξουσίες και από πολιτικά, οικονομικά και άλλα συμφέροντα και σκοπιμότητες, αλλά και μέσα από τα ίδια τα Μ.Μ.Ε τους ιθύνοντες τους. Εκφράζουμε τη βαθιά μας θλίψη για την κάμψη των επιπέδων της δημοσιογραφίας και ζητούμε ευκαιρίες θεσμοθετημένης επιμόρφωσης του δημοσιογράφου, κατοχύρωσης του επαγγέλματός του και ανθρώπινες και αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας.
Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Δημοσιογράφων, η οποία αριθμεί πέραν των 250 χιλιάδων μελών, έχει ορίσει τη σημερινή ημέρα, 5η Νοεμβρίου 2007, ως Πανευρωπαϊκή Ημέρα Δράσης, με το γενικό σύνθημα: “Εγερθείτε για τη Δημοσιογραφία”. Η επιλογή αυτού του συνθήματος δεν είναι τυχαία. Η κρίση στον δικό μας χώρο συνιστά πλέον μια οδυνηρή πραγματικότητα. Η ελευθερία του Τύπου, η οποία κατοχυρώνεται σε συντάγματα, ψηφίσματα, αποφάσεις και διεθνείς συμβάσεις, στην ουσία βάλλεται καθημερινά σε μια προσπάθεια αποικοδόμησής της. Στην Κύπρο, λόγω και του μικρού μεγέθους της, τα παραδείγματα αυτής της επίθεσης κατά της ελευθερίας του Τύπου είναι πέραν από ψηλαφητά.
Πρόσωπα των συντεταγμένων εξουσιών, κυρίως δε της Εκτελεστικής και της Νομοθετικής Εξουσίας βάλλουν συχνά κατά των λειτουργών των ΜΜΕ. Γινόμαστε μάρτυρες προσπαθειών για χειραγώγηση της πληροφόρησης προς την κατεύθυνση που κάποιοι επιθυμούν και κατά πως συμφέρει στους ίδιους. Αναθεματίζονται δημοσιογράφοι και απαξιώνεται το έργο τους. Γίνονται παρεμβάσεις από πρόσωπα με πολιτικό, οικονομικό ή άλλο εκτόπισμα με στόχο να διαμορφώσουν οι ίδιοι τις προτεραιότητες της επικαιρότητας τι πρέπει να προβληθεί και τι να υποβαθμιστεί. Εκδηλώνουν αδυναμία να δεχτούν την κριτική και βαφτίζουν “εχθρικούς” όσους ασκούν το λειτούργημά τους κατά τον σωστό και επιβαλλόμενο κάθε φορά τρόπο. Δεν είναι, μάλιστα, λίγες οι φορές που απειλούνται ή, το συνηθέστερο, «μαντατεύονται» στους ιδιοκτήτες τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών σταθμών, στους εκδότες ή σε ανώτερα στελέχη των ΜΜΕ.
Πέραν τούτων, ο δημοσιογράφος της Κύπρου εργάζεται καθημερινά και κάτω από συνθήκες πολιορκίας, την οποία διαμορφώνουν τα οικονομικά συμφέροντα, τα συμφέροντα συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων και καταστάσεων και άλλων θεσμικών φορέων του τόπου. Η υπερβολική εμπορευματοποίηση των Μέσων πλήττει και φαλκιδεύει αυτό που όλοι αποκαλούμε “Ελευθεροτυπία” και ποιοτική πληροφόρηση. Η διαφήμιση, η οποία είναι κύρια πηγή εσόδων για τους εκδότες και ιδιοκτήτες ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών, μετατρέπεται συχνά σε μπούσουλα της δημοσιογραφίας και ειδικότερα της ειδησεογραφίας. Σε διάφορες περιπτώσεις δεν μεταδίδεται ή δεν δημοσιεύεται αυτό που το δημοσιογραφικό κριτήριο επιλέγει, αλλά αυτό που το οικονομικό ή άλλο συμφέρον υπαγορεύει. Θύμα αυτής της διαπλοκής είναι και πάλιν ο δημοσιογράφος, ο οποίος βλέπει μέρος της ελευθεροτυπίας να θυσιάζεται προς χάριν οικονομικών συμφερόντων και άλλων σκοπιμοτήτων.
Την ίδια ώρα, και ανεξάρτητα από τα πιο πάνω, ο δημοσιογράφος βάλλεται για ανεπάρκειες ή επαγγελματικές αδυναμίες του και γενικά απαξιώνεται το έργο του. Δεν ισχυριζόμαστε ότι ο Κύπριοι δημοσιογράφοι είναι στην ολότητά τους καταρτισμένοι επαρκώς και γενικά δεν παρουσιάζουν αδυναμίες. Άλλωστε, η υποστήριξη του αντιθέτου, θα ισοδυναμούσε με μια ουτοπία. Η Ένωση Συντακτών Κύπρου, πρωτοπορώντας, αγωνίζεται επί σειρά ετών για ποιοτική και επαγγελματική αναβάθμιση του δημοσιογράφου. Κι αυτό θα επιτευχθεί μόνο μέσα από τη συνεχή επιμόρφωσή του. Η σύσταση και λειτουργία ενός Ινστιτούτου Επικοινωνιών και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης τέθηκε ως προτεραιότητα, έγιναν μελέτες, εμπλέξαμε σ’ αυτή μας την προσπάθεια πανεπιστημιακά Ιδρύματα, αλλά, δυστυχώς, η Πολιτεία και κάποιες άλλες εμπλεκόμενες καταστάσεις δεν συνέδραμαν στο βαθμό που έπρεπε προς υλοποίηση αυτού του στόχου. Ευελπιστούμε ότι η αναμενόμενη ολοκλήρωση της σχετικής μελέτης, θα οδηγήσει, επιτέλους, στη θεσμοθέτηση του Ινστιτούτου με δεσμευτική επιμόρφωση τουλάχιστον στα θέματα της γλώσσας, της δεοντολογίας, της νομοθεσίας και της σύγχρονης τεχνικής και τεχνολογίας στα Μ.Μ.Ε.
Ταυτόχρονα, τονίζουμε ότι δεν είναι άσχετες με την ποιότητα του έργου του δημοσιογράφου οι συνθήκες κάτω από τις οποίες εργάζεται, αλλά και το εργασιακό-μισθολογικό καθεστώς του. Σήμερα, οι δημοσιογράφοι, ή τουλάχιστον στην πλειοψηφία τους, εργάζονται με εξαντλητικά ωράρια. Οι ώρες εργασίας τους υπερβαίνουν κατά πολύ τις καθορισμένες από τις συλλογικές συμβάσεις (όπου αυτές ισχύουν). Ειδικά στους πλείστους ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς, όπου δεν υπάρχουν συμβάσεις, αλλά εργάζονται στη βάση συμβολαίων, τα ωράρια εργασίας των δημοσιογράφων παραπέμπουν σε άλλες εποχές. Όσον αφορά τις απολαβές, αυτές υπολείπονται σαφώς εκείνων των συναδέλφων τους που απασχολούνται στη βάση προνοιών της συλλογικής σύμβασης, την οποία η ΕΣΚ υπογράφει ανά τριετία με το Σύνδεσμο Εκδοτών. Όπως σαφώς προκύπτει, καλό είναι να κρίνεται η ποιότητα του έργου του δημοσιογράφου, αλλά δεν πρέπει να παραβλέπεται ή να υποτιμάται το γεγονός ότι υποαμείβεται και εργάζεται κάτω από συνεχή πίεση και εξοντωτικά ωράρια.
Οι δημοσιογράφοι δεν διεκδικούν το αλάθητο ούτε και το απυρόβλητο. Είναι σίγουρα υπόλογοι στην κρίση του κοινού και δεκτικοί στον κριτικό έλεγχο του έργου και της προσφοράς τους και είναι δεσμευμένοι και οφείλουν να τηρούν τις αρχές και τους κανόνες της Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας και ηθικής και να σέβονται με ευλάβεια τα δικαιώματα των πολιτών. Απαιτούν, όμως, να αναγνωριστεί το έργο και η προσφορά τους. Τα σκάνδαλα, τα φαινόμενα διαφθοράς και κερδοσκοπίας είναι οι δημοσιογράφοι που τα εντοπίζουν και τα φέρνουν στο φως της δημοσιότητας. Είναι αυτοί που εντοπίζουν προβλήματα, τα αναδεικνύουν και συμβάλλουν στην επίλυσή τους. Ας αναγνωριστεί, επιτέλους, δεόντως και η δική τους προσφορά στον τόπο. Κυρίως, όμως, ας αφεθούν να εργαστούν ελεύθεροι και απερίσπαστοι στο λειτούργημα που καλούνται να επιτελέσουν, με απόλυτο και συνεπή σεβασμό από όλους και κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες και καταστάσεις της ανεξαρτησίας τους, που είναι και η πεμπτουσία του δημοσιογραφικού λειτουργήματος. Αυτό το μήνυμα και αυτή την αξίωση εκπέμπει και η σημερινή συμβολική κινητοποίηση του δημοσιογραφικού κόσμου σε πανευρωπαϊκή κλίμακα.
Διοικητικό Συμβούλιο
Ένωσης Συντακτών Κύπρου
